Hip hop’un en hararetli savaşı alevlenirken, herkes aynı soruyu soruyor: Bu düello ne zaman biter, yoksa asıl oyun şimdi mi başlıyor? Kendrick Lamar ve Drake kavgasını irdeliyoruz.
Geçtiğimiz günlerde Kendrick Lamar ve SZA’nın MetLife Stadyumu’nda birlikte verdikleri konser sonrası eleştirmenler ikiye bölündü. Bir kısmı Kendrick Lamar’ın Drake’le olan rekabetini hem müzikal hem de sahne şovlarıyla sürdürdüğünü ve kabaca bu savaşın “ekmeğini yemeye devam ettiğini” yazarken, bir kısmı da bu rekabetin tek boyutlu olmadığını, geçmişin bilinçli bir biçimde bugüne taşındığını, bu düellonun kazanan-kaybeden hikâyesinden çıkarak hip hop’un kolektif hafızasına dair katmanlı bir anlatıya dönüştürdüğünü söyledi.
Şurası önemli bir gerçek: Adrenalin hip hop’ın merkezinde. Rap müzik en başından beri öfkenin, hayal kırıklığının, kimlik mücadelesinin kişisel bir forma dönüşmüş hali. Ve doğası gereği rekabete dayanıyor. Battle rap’leri veya freestyle’ları düşünün. Herkes “Kim daha iyi?” diye soruyor. Ve tabii cevap da hep “Ben!” oluyor.
Hip hop tarihinde Nas vs Jay-Z, Tupac vs Biggie, Drake vs Meek Mill gibi isimler “diss savaşları”nın her zaman içindeydiler. Bu biraz da rap tarihinin yaşayan hafızası gibi. Şarkılar dinleyicileri ateşliyor, konserlerde işler biraz daha büyüyor, aslında sanatsal yaratıcılık biraz da böyle doruk noktasına ulaşıyor. Sadece saldırmak değil, aslında çok zekice davranmak gerekiyor, çünkü iyi bir diss şarkısının etkisi yıllarca sürüyor. Rap dünyasının atışmaları futboldaki “ezeli rekabet” gibi, biraz da “tribün” kültürünün bir parçası oluyor: Kim haklı? Kim daha iyi cevap veriyor? Böylece rap müzikte de bir taraftarlık dünyası oluşuyor.
Altın dönemini yaşayan Kendrick Lamar ve Drake için de aynı şey geçerli. Son dönemin en iyi diss şarkılarından, Kendrick Lamar imzalı “Not Like Us”, Spotify’da 1 milyar dinlenmeyi geçti. Kendrick, “Yılın Şarkısı” dahil 5 Grammy ödülü kazandı. Super Bowl’daki performansında sahnede milyonlarca izleyiciyi dahil ederek Drake’i eleştirdi, dünyaca ünlü tenisçi (ve aynı zamanda Drake’in eski sevgilisi) Serena Williams’ı performansına konuk etti.
Peki işler nasıl bu noktaya geldi?
Sütliman Geçen Yıllar Ve Ufak Didişmeler
Ünlü müzik dergisi Billboard bu zamana kadar ikili arasında yaşananları özetleyen bir makale yayınladı. Gelin biz de işler tam olarak nerede kızıştı, satırbaşlarına bakalım:
Aslında her şey iyi başlamıştı. 2011 yılında Kendrick, Drake’in “Take Care” albümünde yer aldı. O dönem aralarında iş birliği ve karşılıklı saygı hakimdi. 2012–2013 yıllarında A$AP Rocky’nin “Poetic Justice”, “F….kin’ Problems” gibi şarkılarda ortak projeler içinde yer aldılar. Ağustos 2013’te Kendrick, Big Sean’ın Control şarkısında Drake ve diğer rapçilere meydan okudu. Bu diss, ilişkilerinde ilk kırılmayı yarattı.
BET Hip-Hop Awards’da Kendrick, Drake’e doğrudan laf attı. Buna karşılık Drake bu dönemde Kendrick’i küçümseyen açıklamalar yaptı ama ikili arasında büyük bir çatışma çıkmadı. 2014-2023 yılları arasında ikili arasında ara sıra imalı diss’ler, şarkı sözlerinde iğnelemeler oldu. Ancak doğrudan bir savaş yaşanmadı. Kendrick, “King Kunta” gibi parçalarda Drake’i hedef aldı. Bu yıllarda Drake yükselişteydi, iş birlikleri ve listelerdeki başarısıyla öne çıktı. Ancak ikili, resmi olarak tekrar birlikte çalışmadı.
2024: Yerinizi Ayırtın, Büyük Savaş Başlıyor
2024’ün Mart ayında, Future ve Metro Boomin’in “We Don’t Trust You” albümündeki “Like That” parçasında Kendrick Lamar, hem Drake’i hem J. Cole’u sert bir şekilde hedef aldı. Bu tam anlamıyla “Big 3” koalisyonunun yıkıldığı andı. Kendrick, sazı eline alarak “Büyük Üçlü’yü s….. et, sadece ben varım” diyerek başlama vuruşunu yaptı. Drake bu saldırıya sahneden genel geçer sözlerle yanıt vermekle yetindi. Ancak Nisan ayında ilk diss parçası “Push Ups”la savaşa dahil oldu. Hemen ardından gelen “Taylor Made Freestyle” ise yapay zekâ ile oluşturulmuş Tupac ve Snoop Dogg sesleri nedeniyle hem tepki çekti hem de bu şarkı Drake’e hukuki sorunlar yarattı.
Kendrick’in cevabı ise gecikmedi. 30 Nisan’da yayınladığı “Euphoria”, Lamar’ın savaş ilanıydı. Hip hop’ta tarihi bir hafta başlıyordu. Altı dakikalık parça, Drake’in karakterine, değerlerine, hatta moda tercihine kadar her şeyi hedef alıyordu. Üç gün sonra, 3 Mayıs sabahı, “6:16 in LA” geldi. Bu sefer Drake’in ekibi içerdeki köstebekleri ima ederek daha psikolojik bir hat üzerinden ilerledi. Aynı günün akşamında, Drake “Family Matters” ile karşılık verdi. Kendrick’in ilişkisini, nişanlısı Whitney Alford’u ve özel hayatını hedef aldı. Ama dakikalar içinde Kendrick’in cevabı geldi: “Meet the Grahams”.
Bu parça adeta taramalı tüfekti. Kendrick, Drake’in alkol ve madde problemleri olduğunu, baba olduğu halde çocuklarını ayırdığını, sakladığı bir kızı daha olduğunu şu sözlerle ima ediyordu: “Oğlun hakkında yalan söyledin, kızın hakkında yalan söyledin, ha, dışarıda senin gelmeni uman diğer çocuklar hakkında da yalan söyledin…”
Büyük Efsane “Not Like Us”ın Bir Gecede Ortaya Çıkışı
Bu diss’ten sadece bir gün sonra, 2024’e damga vuracak o şarkı yayınlandı: “Not Like Us”. Mustard’ın prodüktör koltuğunda yer aldığı bu şarkıda, artık hepimizin ezbere bildiği gibi, Kendrick Drake’i istismarcı olmakla suçladı: “Söyle Drake, küçük kızlara ilgi duyduğunu duydum/ Birinci blok hücrelerine düşmesen iyi edersin/ Onunla konuşan ve aşık olan tüm sürtüklere diyorum/ Sadece küçük kız kardeşinizi ondan sakladığınızdan emin olun…” Zehir gibi sözleri bir yana, şarkının klibi de ayrı bir konuydu. Drake’in Toronto’daki evinin üzerinde çocuk istismarı olduğunu gösteren işaretler konmuştu. “Not Like Us” büyük bir fırtına kopardı ve çok kısa süre içinde Billboard Hot 100’e 1 numaradan giriş yaptı. Bu, Kendrick’in kariyerindeki en büyük solo hitti.
Tüm bu gelişmeler karşısında Drake geri adım atmak yerine, yeni albümü “$ome $exy $ongs 4 U” ile yanıt verdi. Parçalarda Kendrick’i “twerk yapan kızları sahneye çağıran biri” olarak küçümsedi. Aynı dönemde, UMG’ye karşı açtığı davayla “Not Like Us”ın başarısının botlarla şişirildiğini, kendisine karşı haksız bir kampanya yürütüldüğünü iddia etti. UMG bu iddiaları reddetti ve Drake’in “kaybettiği savaşı hazmedemediğini” öne sürdü. Drake’in avukatları ise Super Bowl performansını bile iftira olarak tanımlayarak davayı genişletti.
Ses Gelmiyor: Hâlâ Oyunda Mısın Drake?
Tüm bu yaşananlardan sonra akıllara şu soru geliyor: Kendrick Lamar tüm kariyerini, büyük başarısını Drake üzerinden mi kuruyor?
Evet, Kendrick 2024 yılı itibarıyla Drake’e diss olarak yazdığı “Not Like Us” ile Grammy zaferi, Super Bowl başarısı ve rekor kıran dinlenmeler elde etti. Bunların hepsi bir çatışmanın ardından geldi. Ama Kendrick Lamar’ın sadece Drake üzerinden bir başarı elde ettiğini söylemek büyük bir haksızlık olur. Kendrick sadece öfkeyle değil, vizyonla da hareket etti. Bu düelloyu kişisel bir hesaplaşmanın ötesine taşıdı ve kültürel bir anlatıya dönüştürdü. Geçmişten gelen dostluklar, kırılmalar, mücadeleler, zaferler… Bunların hepsini anlattığı bir hikâye yazdı aslında. Bu savaşı kendi efsanesine dönüştürerek, rap tarihine adını altın harflerle yazdırdı.
Başta da söylediğimiz gibi, rap müziğin olmazsa olmazı adrenalin. Kalpleri çarptıran, dinleyeni heyecanlandıran her şey burada serbest. Kendrick tansiyonu hiç düşürmedi. Sadece Drake diss’lerinde değil, bunu 2017 hiti “Humble”da da yaptı. Mütevazi olmaktan söz edecek sanarken, kendini yüceltti, egosunu gözler önüne serdi ve rakiplerini küçümsedi. Güzellik algısından söz etti, sahte ve gerçek arasındaki farkı anlattı. Bu, onun manifestosuydu. Oyunu başlatmak için, biraz gürültü çıkartması ve “En iyi benim!” diyerek etrafındakileri kızdırması gerekiyordu.
Sonuçta, Kendrick Lamar’ın bugün kazandığı başarı tartışmasız. Bugün herkes “Not Like Us”ı biliyor. Ama Drake de hâlâ oyunda, değil mi? Dava açmaktan vakit bulabilirse Kendrick’i alt edecek yeni bir şarkıyla ateşi harlayabilir, tüm bu başarının da üstüne kat çıkacak bir şarkı yapabilir. Sonra hooop, bir bakmışsınız, bu sene de Drake’in senesi olmuş. Bekleyelim ve görelim. Belki Tanrı’nın Drake için tam da böyle bir planı vardır, kimbilir?
Müzik Tarihinin Dönüm Noktaları: Hafızalardan Silinmeyen Olaylar
Kulaklık Nasıl Seçilir?: Müzikten Maksimum Verim Almak İçin İpuçları
