Bugün East Village’ın duvarları solmuş yazılar, silik izlerle dolu. Oysa 1980’lerin New York’una ışınlanabilseydiniz, o duvarlarda SAMO© imzasını fark ederdiniz. Jean-Michel Basquiat’ın gençliğinin ve sanat dünyasına dönük yüzünün sembolü.
Brooklyn’de, 1960’ların sonunda dünyaya gelen küçük Jean-Michel, annesinin elinden tutup Brooklyn Müzesi’ne girerken gözlerindeki ışığı fark etmemek imkansızdı. 7 yaşında geçirdiği bir trafik kazasıyla hastane yatağına düştüğünde, annesinin getirdiği “Gray’s Anatomy” kitabı hayatını değiştirdi. O tıbbi illüstrasyonlar, yıllar sonra tuvalinde çarpıcı figürlere, kemiklere, organlara dönüşecekti.
Genç yaşta okulu bıraktı. New York’un duvarlarına arkadaşıyla birlikte SAMO© yazmaya başladı. Kısa, sert, ironik cümleler ve grafitilerle şehri bir tuval gibi kullandı. Bir gün bir duvarda şu yazıyordu:
“SAMO© IS DEAD.”
Aslında grafiti dönemini kapatıyor, bambaşka bir Basquiat doğuyordu.
1980’lerin başında Downtown New York’un gece kulüplerinde Basquiat kendi evrenini kurdu. Tuvalinde Afrika maskelerini andıran yüzler, patlayan renkler, yazılar, kafatasları… Ve sonra karşısına Andy Warhol çıktı. İki farklı kuşaktan, iki ayrı dünyanın sanatçısı, aynı tuvalde buluştu. Onların dostluğu ve işbirliği New York sanat sahnesini ateşe verdi.
Bir anda şöhret, milyon dolarlık tablolar, moda dünyasının gözdesi… Ama içeride derin bir yalnızlık. Basquiat, eserlerinde ırkçılığı, siyah kimliğini, sisteme öfkesini haykırırken, özel hayatında bağımlılıklarla boğuşuyordu. Warhol’un ölümü onu daha da derinden sarstı.
1988’de, henüz 27 yaşında, Brooklyn’deki stüdyosunda aşırı dozdan hayata veda etti. Arkasında yüzlerce eser, sokakların öfkesi, şehrin ritmi kaldı.
Bugün Basquiat’ın hikâyesi yalnızca müzelerde değil, yeniden sinemada da yaşıyor. Yıllar sonra, onun izlerini taşıyan sokaklarda bir film seti kuruldu. East Village, Tompkins Square Park ve Bowery boyunca uzanan grafitiler, bu kez kameraların önünde yeniden hayat buluyor.
Samo Lives adıyla çekilen yeni biyografi filminde Basquiat’ı Kelvin Harrison Jr.canlandırıyor, yönetmen koltuğunda ise Julius Onah oturuyor. Setten gelen ilk kareler, Andy Warhol’un hikâyede güçlü bir şekilde yer alacağını gösteriyor.
Filmin mekanları da birer hafıza noktası: East Village’daki apartmanlar, Basquiat’ın SAMO© imzalarıyla dolu duvarları, ve 57 Great Jones Street’teki stüdyo… Bugün Angelina Jolie’nin Atelier Jolie projesine ev sahipliği yapan bu adres, geçmiş ile bugünü birbirine bağlıyor.
Samo Lives, 1996 yapımı Basquiat, 2010 belgeseli The Radiant Child ve kült yapım Downtown 81’in ardından sanatçının hayatına bakan yeni bir pencere. Ama bu kez kamera, bir gencin şehirle kurduğu efsanevi bağı, sokaklardan doğan sanatın büyüsünü ve Basquiat’ın hiç sönmeyen enerjisini yeniden keşfetmeye hazırlanıyor.
Ve belki de East Village’ın bir köşesinde solgun bir duvarda eski bir SAMO© imzası gizliden gizliye parlamaya devam ediyor.
